SAĞLIK SEKTÖRÜNDE YAZILIM

Yazılım, çoğu sektörde olduğu gibi sağlık sektöründe de olmazsa olmazlardandır. Günümüzde önemi iyice hissedilen yazılım sistemleri, önümüzdeki senelerde tıp sektöründe de daha önemli ve kritik bir hale gelecektir.

Çok fazla uzağa gitmeden(kendi yaşamım sürecinde hatırladıklarım kadar) daha bir kaç yıl öncesine değin randevular ilgili sağlık kuruluşlarına bizzat giderek alınmaktaydı.

MHRS(Merkezi Hastane Randevu Sistemi) ile randevuları, dilediğimiz hastaneden uygun saatte ve istediğimiz doktordan internet üzerinden alabiliyoruz. (MHRS Sağlık Bakanlığı’nın Türkiye’de daha etkin ve verimli bir şekilde sağlık hizmetlerine ulaşılması amacı ile Sağlıkta Dönüşüm Projesi kapsamı içerisinde yürürlüğe koyduğu bir projedir.)

Uzun süren analizler sonrası hastane, laboratuvar, sağlık ocakları, il sağlık müdürlüklerinin tüm sorunları tespit edilmiş ve bu sorunlara yazılım uzmanları ve sağlık sistemi çalışanlarının ortaya koyduğu çözüm önerilerinin en makul yönlerinin harmanlanmasıyla çok farklı çözüm yaklaşımları geliştirilmiştir.

Dünya üzerindeki en önemli kavram bilgidir. Bilgide verilerden oluşur. Verinin hızla arttığı günümüzde bu verilerin korunması, verilere erişilmesi ve kullanılması gereklidir.

Hastanelerde başlıca verileride şu şekilde sıralayabiliriz.

Bilgi Sisteminde Yer Alan Veri Türleri

Klinik Veri:Hastanın tanı ve tedavi sürecini destekleyen aynı zamanda, ödeme sistemlerinde, araştırmalarda ve planlama sürecinde kullanılan veriler.

Demografik veri:Hasta indeksi bilgileri

Finansal veri: Faturalandırma,ödeme sistemleri,sağlık hizmetinin maliyeti

Araştırma verileri:Özel amaçlı araştırmalar,klinik araştırmalar

Referans veri:Literatür,Araştırma sonuçları,protokoller,bakım planları(care map),klinik uyarı ve alarm sistemleri,operasyonel karar vermede kullanılan diğer veriler.

Yazılımları etkin kullanan hastanelerden alınan bazı sonuçlar şu şekilde;

• Risk bazlı ölüm oranlarında % 7 – 10 azalma
• Hastane yatış süresinde %20 – 25 azalma
• Ortalama teşhis zamanında % 40 iyileşme
• Verimlilikte % 60’lara varan artış
• Hastane içi iletişimde hızlanma
• Daha çok bilgi, analiz, ölçülebilir performans
• Kaynakların daha etkin kullanımı
• Maliyetlerde belirgin azalma

Hastane yönetiminin yapması gerekenler

ISO9001 standardında bir hizmet almak için hastanelerin Bilgi İşlem Birimlerinde konularında uzman Bilgisayar,Yazılım Mühendisleri ve Sistem destek Uzmanları ile birlikte hareket etmeleri gerekmektedir. Burada önemli olan hastanenin en önemli birimi olan Bilgi İşlem Biriminde konusunda uzman kişilerin olmasıdır. Nasılki hastanede temizlik ve güvenlik firmaları ile anlaşılıp bir iş yapılıyor. Aynı şekilde bilgi işlem için uygun bir yazılım firmasıyla anlaşılması gerekir.

Aşağıda geniş çaplı hastanelerde olan bilgi işlem birimindeki personel haritası verilmiştir.

Sağlık Bilgi Teknisyenleri

• Tıbbi Transkriptionist (Medical Transcriptionist) 
• Kanser Kayıt Elemanı (Cancer Registry Technician) 
• Tıbbi Kayıt Görevlisi (Medical Record Clerk) 
• Tıbbi Sekreter (Medical Secretary) 
• Yönetici tıbbi asistan (Administrative medical assistant) 
• Tıbbi Kayıt Teknisyeni (Medical Record Technician) 
• Hasta Kabul Görevlisi (Medical Admitting Clerk) 
• Sağlık Bilgi Teknisyeni (Health Information Technician) 

IT(Bilişim Teknolojileri) Departmanı Profesyonelleri 

• Proje yöneticisi (Project management) 
• Klinik analistler (clinical analyzer) 
• Klinik uygulama Koordinatörleri (clinical application coordinator) 
• Veri kalitesi yöneticisi (data quality manager) 
• Veri kaynağı yöneticisi (data resource administrator) 
• Karar desteği analisti (Decision support analyst) 
• Çözümleme analistleri (solution analyst) 
• Çözümleme danışmanı (solution analyst) 
• Sistem analisti (system analyst) 
• Bilgi güvenliği yöneticisi (information security manager) 

Hastanelerimizde Bilgi İşlem Bölümlerinin yerini ve işlevlerini yeniden tasarlamalıyız. 

Sağlık Bilgi Yönetimi Bölümü (HIMD) olabilir.

• Hastane Yönetim kademelerinde Sağlık Bilgi Yöneticisi (CIO veya HIM) kadrolarını oluşturmalıyız. 
• Sağlık Bilgi Yönetimi ara kademe ve alt kademeleri oluşturmalıyız. 
• İnsan Kaynakları Politikalarında SBY çalışanlarına yer vermeliyiz. 
• Sağlık çalışanlarını IT uygulamaları konusunda temel eğitim almalarını sağlamalıyız. 
• Eğitim müfredatlarını yeniden düzenlemeliyiz.

Üniversite Sektör İşbirliği

Üniversite ve eğitim araştırma hastanelerinde araştırma fonu oluşturulabilir ve hastanelerdeki sağlık sistem mühendisliği araştırma ve uygulamaları yapabilmeleri için YL-doktora öğrencileri proje bazlı 

istihdam edilebilir

Sağlık Sistem Mühendisliği Lisans ve Lisansüstü eğitim veren bazı üniversite enstitüler

• Massachussetts Institute of Technology (MIT)
• Lehigh Üniversitesi  
• University of Southern California (USC)
• Northeastern Üniversitesi (NEU) 
• 30 yılı aşkın bir zamandır YL eğitimi veriyor 
• Post-Doc yapanların çoğu Türk!
• Arizona State University
• North Caroline State University

Geleceğin Sınıfı;

Online eğitim ve simülasyon destekli Global tıp fakültesi ve global asistan eğitimini verecek yapıda olmalı.

Tam anlamıyla dijital hastane konseptine geçilmeli!

Aşağıda araştırmalarım sonucudan bulduğum videolar var. İzlemenizi tavsiye ederim.

Mesela bu videoda “Hasta Yatak Başı Multimedyalı  Monitör  Sistemi” isimli bir teknoloji var. Bu teknoloji özellikle hastaların internete girmelerine, film izlemelerine,TV izlemelerine ,radyo dinlemelerine, çocukların oyun oynamalarına,hastanede sunulan hizmetler hakkında bilgi almalarına  imkan sağlayarak hastaların hastanede yattıkları sürede hoşça vakit geçirmelerine olanak sağlıyor.

Bu videoda Turkcell ve Sisoft yazılımın aile hekimlerine yönelik bir yazılımından bahsetmektedir.

Bu yazıdaki bazı bilgiler sağlık bilişim zirvesinden derlenerek alınmıştır. http://www.saglikbilisimzirvesi.org/